انسان خود را کشاورز می داند و گمان می کند که کشت را ورز می آورد و آن دانه یا مانند آن پرورش می دهد، یک باور مادی و ساده لوحانه است، در حالی که بر اساس آموزه های قرآنی، انسان تنها حارث است و کشت می کند؛ یعنی شیار می کند و دانه را در دل خاک قرار می دهد؛ و آن که این کشت را ورز می دهد و می پروراند و به شکل گیاه می رویاند و جان و زندگی می بخشد و از آن گیاه دانه ها و میوه های بسیار بر می آورد خداوند است.
از این روست که خداوند می فرماید: أَ فَرَأَیْتُم مَّا تَحْرُثُونَ أَ أَنْتُمْ تَزرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ؛ آیا پس می بینید آن چه را کشت می کنید؛ آیا شما آن را زراعت می کنید و پرورش می دهید یا آن که ما زارع و کشاورز آن هستیم؟(واقعه، آیات 63 و 64)
پس انسان حارث و خداوند زارع است. از این روست که در آیات دیگر می فرماید شما اگر حرث و کشتی داشته باشید می توانید برداشت آن را از ما در دنیا بخواهید بدون آن که در آخرت برداشتی داشته باشید یا آن که برداشت را برای آخرت بگذارید که ما بر برکت آن می افزاییم.(شوری، آیه 20)
همین تفاوتی که در باره کشت و کشاورز یعنی حرث و زارع بیان شده ، درباره نطفه گذاری و تولید بچه و فرزند در آیات دیگر بیان شده است. خداوند می فرماید: أَفَرَأَیْتُم ما تُمْنُونَ أَ أَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ؛ آیا پس می بینید آن چه را به شکل منی پرت می کنید، آیا شما آن را می آفریند و خلق می کنید یا آن که ما خالق و آفریدگار آن هستیم؟(واقعه، آیات 58 و 59) شکی نیست که انسان تنها منی گذار و خداوند خالق است.
بنابراین، در هر کاری باید فراتر از ماده به عالم غیب توجه داشت و دانست که ماده تنها وسیله ای اندک و کوچک است و حقیقت تاثیر از غیب است نه از ماده، پس دعا و نیایش و نماز و توکل و مانند آن ها را دست کم نگیرید و گمان نکنید که مثلا انفاق و صدقه کم تاثیر است؛ بلکه تاثیر حقیقی در آن ها است نه در دارو و درمانگر و مانند آنها.